"Etyka stanowi najpoważniejszy czynnik ekonomiczny, często rozstrzygający."
Oświadczenie w sprawie tak zwanego samorządu gospodarczego
OŚWIADCZENIE W SPRAWIE
TAK ZWANEGO SAMORZĄDU GOSPODARCZEGO
Proces przemian społeczno-gospodarczych w naszym kraju uznajemy za nieodwracalny. Zasady demokratycznego państwa prawa powinny być urzeczywistniane w praktyce legislacyjnej naszego Parlamentu. Niezależnie od różnic w poglądach na rolę poszczególnych instytucji społeczeństwa obywatelskiego w gospodarce uważamy, że instytucje te powinny służyć rozwojowi prywatnej gospodarki rynkowej.
Budzi nasz sprzeciw próba reanimacji struktur niedemokratycznych, wskrzeszenia reglamentowanej gospodarki socjalistycznej. Z niepokojem obserwujemy łatwość, z jaką pod hasłami budowy samorządu gospodarczego, czyli reprezentacji przedsiębiorców i kupców, przyjmuje się niecywilizowaną formę przymusowej organizacji, którą zdominuje kapitał państwowy. Nieporozumieniem jest pseudosamorząd, nawiązujący do niechlubnych wzorów, a zarówno nazwą, formą, jak i zakresem kompetencji obcy tradycji kontynentalnej, jak i anglosaskiej. Projektowana ustawa nie wprowadza organów publicznej władzy samorządowej, czyli instytucji prawa publicznego, takiej jak w Polsce międzywojennej czy w dzisiejszym systemie prawnym Niemiec lub Francji. Nie wprowadza też z zasady dobrowolnych zrzeszeń samorządowych, którym powierza się rolę reprezentanta interesów przedsiębiorców, jak na przykład w Wielkiej Brytanii. Wprowadzany w projekcie „samorząd” podszywa się pod pojęcie samorządu w znaczeniu publicznoprawnym i konstytucyjnym. Tymczasem służyć ma jedynie zbędnej, kosztownej kontroli rynku.
Pragniemy tym oświadczeniem ostrzec zdezinformowanych przedsiębiorców, przedstawicieli władzy ustawodawczej i wykonawczej oraz liderów politycznych. Pod pozorem samorządu nadaje się wyłączne prawo reprezentowania podmiotów gospodarczych istniejącym dziś pięciu organizacjom. Tradycje tych organizacji rzeczywiście liczą wiele lat, ale jako tradycje struktur niedemokratycznych i zbiurokratyzowanych. W projektowanej wersji ustawa nie nadaje się do naprawy, bowiem konieczne jest wyraźne rozstrzygnięcie ustrojowe co do charakteru samorządu: czy będzie to publiczna władza samorządowa, czy też samorządowe organizacje członkowskie. Proponowane rozwiązanie jedynie opóźni budowę gospodarki rynkowej w Polsce i systemu instytucjonalnego sprzyjającego integracji z Unią Europejską i OECD.
prof. Janusz Beksiak |
dr Andrzej Kondratowicz |
prof. Jadwiga Staniszkis |
dr Krystyna Bobińska |
dr Jacek Krauss |
prof. Wisła Surażska |
dr Jan Brol |
prof. Michał Kulesza |
prof. Jerzy Szacki |
prof. Marek Dąbrowski |
dr Władysław T. Kulesza |
prof. Wacław Wilczyński |
prof. Urszula Grzelońska |
prof. Adam Lipowski |
prof. Jan Winiecki |
dr Robert Gwiazdowski |
doc. Jan Macieja |
prof. Andrzej Wiśniewski |
prof. Cezary Józefiak |
prof. Wojciech Maciejewski |
prof. Edmund Wnuk-Lipiński |
prof. Antoni Kamiński |
prof. Wojciech Materski |
prof. Andrzej Wojtyna |
prof. Jacek Kochanowicz |
prof. Marek Safian |
prof. Mirosław Wyrzykowski |
dr Andrzej Kojder |
prof. Włodzimierz Siwiński |
prof. Tomasz Żylicz |
Warszawa, 29 kwietnia 1996 r.